Evde yapılan biranın tadı kadar görüntüsü de üzerinde çalışılabilir bir alan. Ev yapımı biranın bulanık görünümü buna örnek olarak verilebilir. İşte soğuk şoklama bu bulanıklığı ortadan kaldırıp daha berrak bir biraya sahip olmak isteyenlerin uygulayabileceği kolay bir yöntem.

Fermantasyonu tamamlanarak şişelenmeye hazır hale gelen genç biranın sıcaklığını hızlıca düşürme işlemine soğuk şoklama (cold crashing) deniyor. Bu işlem sonucunda maya ve proteinlerin neden olduğu bulanıklık kaybolur, bira daha berrak bir görünüme bürünür.

Nasıl Uygulanır?

Fermantasyon kovası 1-5°C aralığında tutularak maya ve proteinlerin dibe çökmesi sağlanır. Bu, mayanın uykuya dalarak tortulaşması için yeterli bir sıcaklık aralığıdır. Sıcaklığı daha düşük seviyeye çekmek biranın donmasına neden olabilir, bu noktada dikkatli olmak gerekiyor. Standart buzdolabı içi sıcaklığı soğuk şoklama için ideal bir sıcaklıktır.

Soğuk şoklama için önerilen süre ise bir gün ila bir hafta arasındadır. Pırıl pırıl bir bira elde etmek için bu süreyi bir aya kadar uzatanlar da mevcut. Bizim fikrimiz ise bir haftanın ideal bir süre olduğu yönünde. Bu süreyi uzatıp uzatmamak imkanlar dahilinde bizim elimizde tabii ki.  Ayrıca yaptığımız biranın türü, elde ettiğimiz FG değeri, kullandığımız mayanın çökelme değeri de soğuk şoklamanın sıcaklık aralığına ve süresine karar verilirken göz önüne alınan değişkenler. Ancak genel bir değerlendirme ile şunu söylemek mümkün; daha uzun süre demek daha berrak bir bira demek.

Ne Zaman Yapılmalı?

Basitçe şöyle diyebiliriz: Biramız şişelemeye hazır hale geldiğinde. Fermantasyon tamamlanmadan soğuk şoklama işleminin uygulanması, mayanın biranın tadını tam anlamıyla toparlayamadan uykuya geçmesine neden olur. Bu yüzden fermantasyonun tamamlanması için en az iki hafta beklemek ve tercihen hidrometre ile ölçüm yapmak gerekiyor. Sonrasında soğuk şoklama işlemine geçilebilir.

Soğuk şoklama işlemi sırasında ısı değişikliği nedeniyle hava kilidindeki suyun fermenterin içine doğru akması muhtemel bir durum. Bu yüzden soğuk şoklamaya başlamadan önce hava kilidini çıkartıp içindeki suyu boşaltmakta fayda var. Ardından hava kilidinin ağzını (üst kısmındaki delik) arındırılmış bir parça streç film ile iyice sarabilir ve kilidi tekrar fermentere takabilirsin. Ardından biramız 1-5°C arası sıcaklığa ulaştığında hava kilidini tekrar kaynayıp soğumuş ya da arındırılmış su ile doldurabilirsin.

Soğuk şoklama işlemi tamamlandığında biramızı oda sıcaklığında bir ortama alıp tekrar 18-24°C arasında bir sıcaklığa ulaşana kadar beklettikten sonra standart prosedürü uygulamaya devam edebilir; yani şişeleme işlemine geçebiliriz.

Soğuk şoklama işlemi uygulanan biranın gazlanmasının normalden bir miktar daha uzun sürebilme ihtimali olduğu da aklımızın bir köşesinde bulunmalı; panik yapmaya gerek yok. :)

Görsel kaynak: 1